Przebieg pojazdu jest jednym z podstawowych elementów branych pod uwagę przy ocenie jego stanu technicznego. Długość i sposób jego eksploatacji wpływa bezpośrednio na zużycie poszczególnych podzespołów, a co się z tym wiąże – rzutuje wprost na wartość rynkową. Wciąż pokutujący pogląd, że im mniejszy przebieg, tym lepszy stan pojazdu, nie zawsze się sprawdza. Jednakże bardzo często jest on prawdziwy, co tym bardziej sprawia, że przy zakupie kluczowe jest dokładne sprawdzenie, czy podawany przez sprzedawcę przebieg jest tym rzeczywistym.
Niestety, pomimo rosnącej świadomości kupujących, wielokrotnie można spotkać się z manipulowaniem przez nieuczciwych sprzedawców stanem licznika. Dostrzegając ten istotny problem, polski ustawodawca w drugiej połowy maja 2019r. zaostrzył przepisy karne, wprowadzając do systemu prawnego tzw. przestępstwo nielegalnej zmiany wskazań drogomierza.
Art. 306a [Zmiana wskazań drogomierza]
§ 1. Kto zmienia wskazanie drogomierza pojazdu
mechanicznego lub ingeruje w prawidłowość jego pomiaru, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§ 2. Tej samej karze podlega, kto zleca innej osobie wykonanie czynu, o którym mowa w § 1.
§ 3. W wypadku mniejszej wagi, sprawca czynu określonego w § 1 lub 2, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Zgodnie z powyższym przepisem zabronione są czyny polegające na:
1. zmianie wskazań drogomierza pojazdu mechanicznego,
2. ingerencji w prawidłowość pomiaru drogomierza pojazdu mechanicznego,
3. zleceniu innej osobie zmiany wskazań drogomierza pojazdu mechanicznego lub ingerencji w prawidłowość pomiaru takiego drogomierza.
Odpowiedzialność za ingerencję w licznik ponosi zatem zarówno osoba, która bezpośrednio dokonuje zmian w urządzeniu, jak również jego właściciel (posiadacz), który zleca takiemu „fachowcowi” wykonanie określonych czynności. Tak szeroki zakres penalizacji należy uznać za słuszny i konieczny. Pamiętać przy tym należy, iż na gruncie tego przepisu zabronione jest manipulowanie wszystkimi rodzajami liczników w pojazdach samochodowych – bez względu na to, czy mierzą przebyty dystans w kilometrach, milach, czy też dokonują pomiaru w motogodzinach. Nie ma również znaczenia, czy pojazd jest zarejestrowany (w Polsce lub za granicą), czy nie. Przestępstwo z art. 306a kk może zostać popełnione umyślnie, zarówno w zamiarze bezpośrednim jak i ewentualnym (a zatem wtedy, gdy sprawca powinien i mógł przewidzieć możliwość popełnienia przestępstwa i na to na się godził). Czyn określony jako wypadek mniejszej wagi cechuje się mniejszym stopniem społecznej szkodliwości (np. stosunkowo niewielka zmiana wskazania drogomierza)
Dzięki wprowadzeniu do kodeksu karnego art. 306a liczba nieuczciwych praktyk osób sprzedających pojazdy mechaniczne powinna się zmniejszyć. Po drugie ustawodawca liczy na zlikwidowanie procederu polegającego na oferowaniu usług zaniżania wskazań drogomierza. Czas pokaże, czy te postulaty uda się zrealizować. Od momentu wprowadzenia zmian w tym zakresie zapadło już kilka skazujących wyroków sądowych, być może będą one stanowiły skuteczną nauczkę. Tak czy inaczej, czujność zawsze jest wskazana.
Notka prawna:
1. Przepis art. 306a został wprowadzony do kodeksu karnego na podstawie art. 2 ustawy z dnia 15.03.2019r. o zmianie ustawy – prawo o ruchu drogowym oraz ustawy – kodeks karny (Dz.U. z 2019r. poz. 870) i wszedł w życie z dniem 25.05.2019r.
2. Wprowadzenie opisywanych zmian jest realizacją dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/45/UE z dnia 03.04.2014r. w sprawie okresowych badań zdatności do ruchu drogowego pojazdów silnikowych i ich przyczep oraz uchylającą 6 dyrektywę 2009/40/WE, która w motywie 25 stwierdza, że „oszustwo polegające na fałszowaniu przebiegu powinno być traktowane jako przestępstwo podlegające sankcji, ponieważ manipulacja przebiegiem może prowadzić do błędnej oceny stanu zdatności do ruchu drogowego pojazdu. Wykrywanie manipulacji lub ingerencji w stan drogomierza powinno być łatwiejsze dzięki rejestrowaniu przebiegu w świadectwie zdatności do ruchu drogowego oraz dostępności diagnostów do tych informacji.”
